Vijf jaar geleden vloog de illustere kathedraal Notre-Dame de Paris in brand. En binnen een paar uur stortten de torenspits en tweederde van het dak in. De hele wereld was in ongeloof en shock!
We vertellen je nu al een paar weken over de deugden van renovatie en wederopbouw, en met goede reden. Er zijn er veel in onze samenleving, die zich steeds meer laat leiden door ESG-waarden. En dus wordt het hergebruiken van het oude in plaats van het bouwen van het nieuwe essentieel. Maar renovatie brengt ook een aantal grote risico’s met zich mee!
Renoveren is helemaal in, en dat gaan we niet ontkennen. Week na week toont deze LOBBY Nieuwsbrief aan dat renoveren de juiste beslissing is in de huidige vastgoedmarkt. En de professionals vergissen zich niet: veel van de huidige projecten zijn renovaties, geen nieuwbouw. Maar we moeten eerlijk zijn: hoewel we de kwaliteiten van renovatie hebben geprezen en nog steeds geloven in het hergebruiken van oude gebouwen, kan het ook gevaarlijk zijn…
De grootste bedreiging voor de bouwplaatsen waar we het over hebben is het risico op brand. Van de Notre-Dame in Parijs tot de beurs van Kopenhagen en niet te vergeten de Munt in Brussel, allemaal hebben ze dit probleem ondervonden. En de lijst is verre van volledig – dit zijn slechts een paar van de opmerkelijke voorbeelden die nog steeds levendige en ongelukkige herinneringen in ons geheugen achterlaten. “We weten dat branden ontstaan wanneer oude gebouwen een beetje door elkaar worden geschud”, zegt een gespecialiseerde architect. Drie jaar eerder hadden onderzoekers van het Franse nationale centrum voor wetenschappelijk onderzoek (CNRS) gewaarschuwd voor het risico dat het dak van de Notre Dame de Paris vlam zou vatten, maar hun aanbevelingen werden niet opgevolgd, evenmin als de waarschuwingen van de werknemers ter plaatse…
Zonder de oorzaken van het ongeluk te willen achterhalen, zowel in de Notre-Dame als elders, lijkt het erop dat er op zijn minst sprake was van een ernstig preventieprobleem. Maar misschien was het ook te wijten aan een gebrek aan regelgeving terzake… In België bestaat er weliswaar een Koninklijk Besluit dat de bepalingen vastlegt die moeten worden nageleefd op het vlak van brandbeveiliging in gebouwen die worden opgetrokken, maar de regelgeving inzake preventie in bestaande gebouwen is nog steeds zeer gebrekkig, om niet te zeggen… onbestaand! Bij gebrek aan een wettelijk kader hebben brandweerlieden de neiging om hun advies aan te passen aan wat is vastgelegd voor nieuwe gebouwen, maar ze willen duidelijke regels. Dit geldt voor de isolatie van gebouwen tijdens renovaties, de fasen van de bouwplaats waarin ze worden uitgevoerd en de definitie van verantwoordelijkheden tussen ontwerpbureaus, architecten en aannemers. Er wordt al lang aan een tekst gewerkt, maar het opstellen ervan is blijkbaar als het kwadrateren van een cirkel. En knal! Nog een heet hangijzer (geen woordspeling bedoeld) voor de volgende regering…
Maar waarom zijn de risico’s groter bij renovatie? “Het probleem is dat dit soort werk vaak gepaard gaat met het ontmantelen van bestaande structuren en beschermende voorzieningen”, legt een expert uit. “Als de gebruikte isolatiematerialen onbeschermd zijn, kan er snel brand uitbreken in de aanwezigheid van brandbare materialen en onder lagere veiligheidsniveaus”. En nogmaals: “Tijdens renovatiewerkzaamheden hebben we het natuurlijk over oude gebouwen waarvan de houten structuur vaak erg droog is, met spaanders die zich gedurende tientallen of zelfs honderden jaren aan de basis hebben opgehoopt. Zodra je begint te werken met een vlam in de buurt, is het risico opbrand groot, en als het vuur eenmaal is begonnen, kan het zich snel verspreiden”, zegt Dirk Van Kerckhove, directeur vanEmbuild Connect, dat beroepen vertegenwoordigt die actief zijn in de afwerkings- en daksector.
Groot of klein, alle gebouwen hebben ooit een renovatie nodig. Laten we dus niet aarzelen. En laten we de huidige trend voortzetten. Maar dan wel met strengere, handhaafbare regels. Zo voorkomen we een tragedie zoals die van de Notre Dame in Parijs, een schok voor de wereld!
Als je meer wilt weten over veiligheid op grote renovatiesites, of hun tekortkomingen, bekijk dan HIER de laatste uitgave van LOBBY magazine.
Tot slot, vergeet niet: De dag na de brand in de Notre-Dame de Paris kondigde Emmanuel Macron live op tv aan dat de kerk zo snel mogelijk herbouwd zou worden. Hij kondigde ook aan dat het Heilige der Heiligen in 2024 heropend zou worden. Nou, wij op de redactie denken dat hij zijn fantastische belofte gaat houden. Maar zal hij op dat moment nog steeds president zijn om de lauweren te oogsten? Hum, hum…